حفاظت از ذخایر زیستی حیات‌وحش برای آیندگان
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۶۲۵۴۴
تنوع ذخایر ژنتیکی و زیستی یک کشور می‌تواند توانایی مقابله در برابر تهدیدات زیستی را افزایش دهد. در حقیقت هر‌چه تنوع درون‌گونه‌ای و برون‌گونه‌ای بیشتر باشد، احتمال وجود صفات و ویژگی‌های خاص برای تحمل شرایط سخت آتی بیشتر خواهد بود.
ذخایر ژنتیکی، اجزای سازنده حیات و سیستم‌های زیستی است که از مهمترین و حساس‌ترین ذخایر هر کشور محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اهمیت حفظ ذخایر زیستی
به‌طور کلی، حفظ ذخایر ژنتیکی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه حفاظت از تنوع زیستی، سلامت و بهداشت، امنیت اقتصادی و امنیت غذایی اهمیت ویژه‌ای دارد. حداقل ۴۰ درصد اقتصاد جهان و ۸۰ درصد نیازهای بشر وابسته به ذخایر ژنتیکی و مشتقات زیستی است. در عصر حاضر، افزایش جمعیت جهان، افزایش خطرات محیط‌زیستی مانند افزایش دمای کره زمین و تشدید خشکسالی‌ها و شیوع بیماری‌های نوپدید و واگیردار و دیگر موارد مشابه، امنیت غذایی، سلامت و بهداشت جامعه را به‌شدت تهدید می‌کند. از این رو بدون شک یکی از راه‌های اصلی برون‌رفت از این بحران‌های جدی، توجه به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های ذخایر ژنتیکی است. تنوع ذخایر ژنتیکی و زیستی یک کشور می‌تواند توانایی مقابله در برابر تهدیدات زیستی را افزایش دهد. در حقیقت، هر چه تنوع درون‌گونه‌ای و برون‌گونه‌ای بیشتر باشد، احتمال وجود صفات و ویژگی‌های خاص برای تحمل شرایط سخت آتی بیشتر خواهد بود. علاوه بر کاربرد رویکردهای ژنتیکی در حفاظت از گونه‌های بومی/ اندمیک و در خطر انقراض یک کشور، کشف و شناخت ویژگی‌های ژنومی گونه‌های بیگانه مهاجم، به‌عنوان یکی از پنج عامل اصلی تهدید تنوع زیستی جهان، اهمیت زیادی داشته و نقش مهمی در پیش‌بینی درست رفتار تهاجمی این گونه‌های بیگانه دارد. بنابراین توجه به جنبه‌های مختلف و استفاده از ابزارها و فناوری‌های نوین در حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور اهمیت ویژه‌ای دارد.
برای حفاظت از منابع و دارایی‌های زیستی
کشور ایران به‌دلیل شرایط جغرافیایی و موقعیت استراتژیک در بین زون‌های زیست جغرافیایی جهان، برخورداری از تنوع اقلیمی، پوشش دادن دو گستره بزرگ از کانون‌های داغ تنوع زیستی جهان (مناطق دارای تنوع زیستی قابل توجه در سطح جهان)، وجود منابع آبی عظیم دریای خزر در شمال و خلیج‌فارس و دریای عمان در جنوب، از ذخایر ژنتیکی خیره‌کننده‌ای برخوردار است. به‌رغم برخی کمبودها، با توجه به ذخایر ژنتیکی غنی کشور در صورت مدیریت و بهره‌مندی صحیح از فناوری‌های نوین و هماهنگی و همکاری متقابل بین دستگاه‌های مسئول، فرصتی مناسب برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از این ذخایر ارزشمند را خواهیم داشت. اولین گام در حفاظت از منابع و دارایی‌های زیستی، کسب شناخت کمی و کیفی مناسب از این دارایی‌ها است. به عنوان مثال، باید بدانیم که ذخایری ژنتیکی کشور دارای چه ویژگی‌هایی است؟ پراکنش جغرافیایی ذخایر ژنتیکی کشور چگونه است؟ به‌رغم تلاش‌های گسترده‌ای که تاکنون صورت گرفته، هنوز شناخت مدونی از موجودی ذخایر ژنتیکی کشور وجود ندارد.
یکی دیگر از گام‌های اساسی در زمینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور، تدوین و تصویب قوانین و مقررات مناسب است که در این خصوص قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی کشور در سال ۱۳۹۷ ابلاغ شده است. حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات‌وحش به استناد قوانین و اسناد بالادستی از‌جمله قانون یاد شده، یکی از وظایف مهم سازمان حفاظت محیط‌زیست محسوب می‌شود. شناسایی، نگهداری، ثبت، پایش و احیای منابع ژنتیکی حیات‌وحش کشور و دانش سنتی مرتبط با آن، استیفای حقوق ملی و صیانت از آن در سطح داخلی و بین‌المللی، ارتقای آگاهی‌های عمومی و دانش تخصصی مربوط، شناسایی عوامل تهدیدکننده، پیشگیری و به حداقل رساندن تهدیدهای متوجه ذخایر ژنتیکی حیات‌وحش کشور از‌جمله وظایف قانونی سازمان حفاظت محیط‌زیست در زمینه حفاظت از منابع ژنتیکی حیات‌وحش کشور هستند.
اقدامات سازمان حفاظت محیط‌زیست برای حفاظت از ذخایر زیستی :
به‌روز‌رسانی در برنامه‌ریزی‌های بانک ژن ستاد و شش بانک ژن استانی
تدوین، به‌روز‌رسانی و ابلاغ دستورالعمل‌های مرتبط با قوانین و اسناد بالادستی
تهیه نقشه ژنتیکی گونه‌های در تهدید حیات‌وحش کشور
غنی‌سازی بانک‌های ژن از نظر تعداد و پراکنش جغرافیایی نمونه‌های زیستی و غنای گونه‌ای
ساماندهی داده‌ها و اطلاعات منابع ژنتیکی در حوزه حیات‌وحش
برنامه‌ریزی و اقدام در‌خصوص استفاده از فناوری‌ها و رویکردهای نوین در حفاظت و مدیریت ذخایر ژنتیکی
ایجاد بانک سلولی گونه‌های در معرض خطر در سازمان حفاظت محیط‌زیست
تنویر افکار عمومی و تقویت دانش تخصصی در زمینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات‌وحش
تقویت ارتباط با سازمان‌های مسئول، دانشگاه‌ها، انجمن‌ها و مراکز علمی ـ پژوهشی
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: محیط زیست ژنتیکی یوزپلنگ ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۶۲۵۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ثبت نخستین تصاویر از پلنگ ایرانی در زیستگاه‌های لرستان + فیلم
ایسنا/لرستان مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان از ثبت اولین مشاهده گونه با ارزش و نادر پلنگ ایرانی در سال ۱۴۰۳ توسط عکاسان حیات وحش با هماهنگی این اداره کل در زیستگاه‌های استان خبر داد.
علی سالاروند امروز (دهم اردیبهشت ماه) گفت: با ثبت فیلم یک قلاده پلنگ در منطقه حفاظت‌شده سفیدکوه خرم‌آباد توسط عکاسان حیات وحش با هماهنگی اداره کل حفاظت محیط زیست استان، اولین حضور این گونه ارزشمند در مناطق حفاظت‌شده استان در سال ۱۴۰۳ تایید شد.
وی ادامه داد: وجود پلنگ به‌عنوان گونه چتر یا سایبان Umbrella Species یا به عبارتی جانوری که حضورش در یک محیط برای سایر گونه‌ها جنبه حمایتی دارد، نشان‌دهنده پویایی آن زیست‌بوم و تکمیل زنجیره غذایی منطقه و زیستگاه است.
وی با تقدیر از خدمات محیط‌بان‌ها، بیان کرد: دستیابی به این سطح امنیت در مناطق تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان در وهله اول حاصل برنامه‌ریزی و تلاش شبانه‌روزی محیط بان خدوم در حفاظت از محیط زیست استان و در وهله دوم هوشمندسازی مناطق حفاظت‌شده و استفاده از فناوری‌های نوین است که نتیجه آن، ارتقای امنیت و افزایش مشاهده تعداد گونه‌های حیات وحش در مناطق حفاظت‌شده استان در دو سال گذشته بوده است.
سالاروند توضیح داد: در ایران ۱۰ گونه گربه‌سانان وجود داشته که با انقراض شیر ایرانی و ببر مازندران، این تعداد به هشت گونه کاهش یافته و از هشت گونه گربه‌سانان کشور تاکنون پنج گونه شامل پلنگ ایرانی، کاراکال، سیاه گوش، گربه جنگلی و گربه وحشی در لرستان شناسایی و ثبت شده که نشان‌دهنده غنای تنوع زیستی استان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اضافه کرد: پارسال سه قلاده پلنگ ایرانی در زیستگاه‌های استان لرستان مشاهده و ثبت شد.
انتهای پیام
هیجان ستاره بایرن: چی بهتر از بازی با رئال!